De goede week

Het is zover. Dit is de week, nu is het moment. Ieder jaar weer word ik erdoor geraakt. Het verhaal dat zich deze week zal uitrollen. We kennen de afloop, we kennen de stappen erheen. Maar dat doet er niet toe. Het is ieder jaar weer nieuw, ieder jaar weer even intens.

Gisteren, palmzondag, hebben we al een voorproefje gekregen op het hele verhaal: de intocht in Jeruzalem, het laatste avondmaal, het verraad, de veroordeling en tenslotte het lijden. Is het een verhaal? Jazeker. Maar het is een verhaal dat nooit af is, omdat het ook over mij gaat, omdat het nog altijd gebeurt. We zijn dezelfde mensen als zij toen, met dezelfde emoties en angsten.

In de vieringen krijgen we de verhalen te horen en we zingen erover. Voor preken is even geen plaats. Wat kun je er ook over zeggen? Het verhaal spreekt voor zich. Wat het je zegt, of het je iets zegt, zegt meer over jezelf dan over het verhaal. Daarmee is het mijn verhaal. Waar sta ik? Durf ik als het erop aankomt onder het kruis te blijven staan, of vlucht ik weg, net zoals de meesten?

Het barst deze dagen van de symboliek in de kerk: gisteren hadden we palmtakken in onze handen, vrijdag zal het een kruis zijn. Donderdag zullen we waken, evenals zaterdag. En dan, op zaterdagnacht zullen vuur en water, licht en duisternis de ruimte vullen.

Maar zover is het nog niet. Deze week is de week van het wachten, de week waarin alle lijden van de wereld samenkomt in die éne mens die zo geleden heeft. Buiten barst de lente in alle hevigheid los, de tegenstelling kan niet groter zijn.

Imane

Imane is een vijftienjarig Nederlands meisje dat op een Nederlandse school zit. Ze zit niet op de school waar ik lesgeef en ik ken haar niet persoonlijk. Ik ken haar slechts uit de krant. Imane zit op het Don Bosco College in Volendam, een voormalig vissersdorp even ten noorden van Amsterdam. Nu leeft de bevolking voornamelijk van de toeristen die met busladingen tegelijk het pittoreske plaatsje komen bezoeken. De vis speelt echter nog altijd een rol van betekenis in het dorp. Zo is de vader van Imane visboer van beroep.

Imane is een meisje dat goed weet wat ze wil. En op een dag besloot ze om een hoofddoek te gaan dragen, ze is tenslotte moslim. Haar vader vond het niet zo nodig, maar als ze het graag wilde, dan hield hij haar niet tegen. Niets bijzonders, zou je zeggen. Dat ik, en de rest van Nederland, afweet van de beslissing van Imane komt doordat de school haar verbood haar hoofddoek te dragen. Petten, mutsen, brommerhelmen en andersoortige hoofdbedekking zijn in de school verboden, dus ook een hoofddoek, zo redeneert de directie. Ook na vele gesprekken bleef de directie bij haar besluit, en Imane ook, dus nu ligt het geschil bij de rechter*.

De angst voor de hoofddoek steekt de laatste tijd op vele plaatsen in Europa de kop op. Onbekend maakt onbemind, denk ik steeds maar. Wat gaat er door de hoofden van de mensen heen die te vuur en te zwaard dit stukje stof bestrijden? Is het de angst voor radicalisering? Vreest men dat deze vrouwen onderdrukt worden? Of een bom onder hun hoofddoek verbergen?

Op de middelbare school waar ik lesgeef, is zo'n tachtig procent van de leerlingen van islamitische komaf. Ik schat dat de helft van de meisjes een hoofddoek draagt. Nooit, maar dan ook nog nooit heb ik het gevoel gehad dat meisjes met hoofddoek anders zijn, zich anders gedragen, zich minder vrij kunnen bewegen of geïsoleerder zijn dan de meisjes zonder. Mijn gehoofddoekte leerlingen zijn even wereldwijs en evenzeer puber als de rest. Ze zijn evenals mijn andere leerlingen gefixeerd op hun mobieltjes, zitten op meisjesvoetbal of op streetdance, spieken soms bij een toets en lezen Harry Potter.

Er is bij mijn leerlingen thuis vaak veel aan de hand. Ze komen veelal uit grote gezinnen en zijn klein behuisd. Maar nooit krijg ik de indruk dat meisjes met hoofddoek thuis onderdrukt worden, achtergesteld worden. Ze worden ook niet gedwongen om er een te dragen. De hoofddoek is een probleem alleen voor degenen die er van een afstand tegenaan kijken. Bij ons op school wordt er geen probleem van gemaakt, en het is dus ook geen probleem.

Ik vraag me af wat de overwegingen zijn van de directeur van het Don Bosco College. Hij zal Imane goed kennen; zij is geboren en getogen in Volendam en zij zit dus waarschijnlijk al een aantal jaar op die school. Maar de directeur ziet Imane niet, hij ziet een bedreiging, een overtreding van zijn eigenhandig opgestelde regels. Hij is bang dat met het laten vieren van de teugels hij de boze buitenwereld in de school toelaat. Wie verzuimt om mensen te zien als individu, maar slechts als vertegenwoordiger van een groep, maakt vreedzaam samenleven bij voorbaat onmogelijk.

*De rechter heeft inmiddels uitspraak gedaan: Imane mag haar hoofddoek niet dragen op school.