Zware tijden

Vrijdagavond. Afgelopen week was het toetsweek op school. Als lerares Nederlands betekent dat dat je begraven bent onder een berg nakijkwerk. Stapels schrijfopdrachten, boekverslagen, werkboekjes, leestoetsen heb ik al weggewerkt de afgelopen dagen, maar het eind is nog lang niet in zicht.

Om de ellende te verzachten staat er meestal een zak drop/m&m's/chips of ander troostvoer naast me. Maar dat gaat nu even niet vanwege de vasten. Tijdens het nakijken (en eerlijk gezegd ook de rest van de dag) denk ik aan niets anders: ik wil zoet! Ik wil chocola!! Ik wil vette happen!!! En ik wil drank!!!! Alles in mij schreeuwt erom. Ik houd het redelijk vol, maar het gaat niet van harte.

Probleem is ook, dat ik nauwelijks tijd heb om me met de innerlijke, geestelijke kant van het vasten bezig te houden. Zonder voedsel in de vorm van opbeurende woorden uit een mooi boek, worden deze weken leeg en zwaar.

Het helpt ook niet bepaald dat er ineens zo'n beetje iedere dag een collega jarig is die uitdeelt op taart, koek, of ander lekkers. De kersenvlaai van woensdag kon ik niet weerstaan, terwijl ik normaal gesproken weinig geef om die chemische donkerrode derrie in een deegjasje.

Ik ploeter voort. Hoe vergaat het jullie?

Stille omgang

Het is vastentijd en bij de vasten hoort voor mij de Stille omgang. Voor wie het niet weet: de Stille omgang is een soort mini-bedevaart door het centrum van Amsterdam. Midden in de nacht welteverstaan. Het draait allemaal om een wonder dat halverwege de veertiende eeuw zou hebben plaatsgevonden. Het is de aanleiding voor een van de vele rijke tradities die er bestaan in de katholieke kerk.

Normaal gesproken ben ik helemaal niet van religieus uiterlijk vertoon. De processies zoals die de laatste jaren weer gehouden worden, met een bisschop voorop en daar een meute schaapachtige gelovigen achteraan is niets voor mij. Maar de Stille omgang is anders. Misschien wel omdat het 's nachts gebeurt. Stil, onopvallend, zonder enig vertoon. Maar omdat je met een paar duizend bent, valt het natuurlijk wel degelijk op.

Voor mij is het een echte vastenoefening; ik ga graag op tijd slapen, als het donker is ben ik bij voorkeur lekker binnen. Maar deze nacht maak ik graag een uitzondering. Is het vals sentiment om het mooi te vinden als tijdens de mis voorafgaand aan de tocht je in een stampvolle kerk met z'n allen het Onzevader zingt? Kippenvel. Het is voor de verandering wel eens fijn om met velen te zijn.

Dan begint de tocht, Kalverstraat, Nieuwendijk, voor het Centraal station langs, Warmoesstraat, Nes. De politie houdt de auto's tegen om de eindeloze stoet doorgang te verlenen. Verkeerschaos voor het CS natuurlijk. Stiekem vind ik het prachtig, jullie wachten maar even.

Aan de andere kant ook altijd weer een licht gevoel van gêne. Door het uitgaanscentrum van de stad lopen tussen veelal oudere mensen, is niet bepaald glamorous. Ook daarom is het voor mij een vastenoefening. Het is een van de weinige momenten in het jaar dat werkelijk uitkom voor mijn geloof.

Na een uur lopen komen we op het Spui aan. Dat was het dan. De touringcars staan klaar om de bedevaartgangers terug te brengen naar Dordrecht, Gouda, Tilburg, Nijmegen en al die andere plaatsen waar vandaan ze gekomen zijn. Ik zoek mijn fiets op en wurm hem los uit het fietsenrek. Dan rijd ik naar huis, slalommend tussen het veelal halfdronken uitgaanspubliek door.

De eerste week

Is het toeval dat ik me fitter voel dan anders, lichter, vrijer? Komt het door het zachte weer dat hardlopen lekkerder gaat? De eerste week vasten zit er alweer op, en ik vind het nu al jammer dat er straks weer een eind aan komt.

Boodschappen doen is zoveel makkelijker en sneller als je alleen maar de noodzakelijke dingen in huis hoeft te halen. Ik verspil geen tijd meer aan het dralen bij het schap met M&M's, Maltezers, salmiaklolly's en paprikachips. Ik heb er niets te zoeken op dit moment. Nog even naar de Bijenkorf, nog even naar Scheltema; ik zou bijna zeggen dat het gelukkig niet hoeft. Maar ja, het hóeft natuurlijk nooit. Maar waarom doe ik het dan? Omdat het natuurlijk toch fijn is.

Ik heb meer ruimte in mijn hoofd omdat ik even wat minder keuzemogelijkheden heb. Ga ik de stad in of een boek lezen, het is op dit moment niet eens een vraag. Wat een heerlijkheid!

Eten is ook leuker en lekkerder, want als ik eet (gewoon drie keer per dag, hoor) dan zorg ik dat ik ook echt lekker eet. En dan heb ik ook echt trek, dat scheelt er in het gewone leven ook nogal eens aan.

Ik weet wel, het vasten gaat nog wel lastig worden. Komend weekend uit eten bijvoorbeeld; houd ik het bij de spa en de appelsap? Ik vind het vooral zo ongezellig zonder wijn erbij. Maar ja, ik heb het met mezelf afgesproken, en nu ook met jullie die mee vasten.

Mooie teksten lezen over het vasten zijn voor mij wel onontbeerlijk. Lichamelijk vasten vraagt om geestelijke voeding. Ik lees De grote vasten van Alexander Schmemann, een theoloog uit de Russisch Orthodoxe kerk. Hij schrijft prachtig. Bijvoorbeeld:

De grote vasten is het hulpmiddel dat de Kerk ons biedt, de leerschool voor de bekering, het enig mogelijke om Pasen niet louter te beleven als het weer mogen eten en drinken en het goed hebben, maar werkelijk als het sluitstuk van het "oude" in ons, als onze intrede in het "nieuwe".

Valt alles dan mee? Nee, zeker niet. Ik heb een paar hardnekkige verslavingen waar ik me wat meer van zou moeten losrukken. Ze heten internet en iPhone. Kom, nu weg van dat scherm en hier met dat boek!

Wie doet er mee?

Terwijl de zuidelijke helft van ons land momenteel aan het carnavallen is, bereid ik me voor op de - voor mij - mooiste tijd van het jaar: de vastentijd. Woensdag is het aswoensdag. Dan ga ik naar de kerk om een askruisje te halen. Het luidt het begin in van de zeven en een halve week tot aan Pasen, waarin de gelovigen in een tijd van soberheid zich voorbereiden op het grootste christelijke feest: de verrijzenis van Jezus.

Ik neem mezelf, zoals ieder jaar weer, voor om in deze weken niet te snoepen, geen alcohol te drinken, geen nieuwe kleren te kopen, me te beperken in feestjes en borrels. In plaats daarvan probeer ik wat meer rust in mijn dagen in te bouwen. Ik heb een geestelijk boek uitgekozen dat ik de komende weken met aandacht zal gaan lezen. Ik besteed wat meer aandacht aan familie, ik denk wat meer aan degenen die het niet zo getroffen hebben in de wereld als ik.

Waarom ik het doe? Dat is eigenlijk niet uit te leggen zonder dat je het eens geprobeerd hebt. Het is een soort van grote schoonmaak. Het is leven in verwachting: het wordt lente! De wereld ontwaakt weer en in voorbereiding daarop trek ik me nog éven terug. Om het beter te kunnen zien, te kunnen voelen, er helemaal bij te zijn.

Wie vast er met me mee? Je hoeft niet gelovig, niet gek of wanhopig te zijn. Toch wil ik je vragen om de komende weken jezelf iets te ontzeggen. Het hoeft niets groots te zijn, het hoeft niet veel te zijn. Een vriend drinkt in de vastentijd geen koffie. Juist omdat hij het zo lekker vindt. Het is een vorm van jezelf iets kunnen ontzeggen, om er daarna weer extra van te kunnen genieten. Het is een manier om je bewust te worden van alle rijkdom om ons heen.

Dus: wie gaat de uitdaging met me aan? Laat hieronder je reactie achter. Dan kunnen we elkaar de komende weken op de hoogte houden  van hoe het gaat. Het is geen wedstrijd, het is geen dieet, er komt aan het eind geen cameraploeg langs met een grote cheque. Maar een beloning is er zeker. Dat eerste glaasje wijn na zeven weken is het lekkerste dat je ooit gedronken hebt!

Suzanne op tv

Klik op onderstaande link en bekijk een uitzending van het programma Katholiek Nederland kerkt in... Uitgezonden op 6 februari jl.

Pikant detail: ik dacht dat het voor de radio was, toen er ineens een cameraman verscheen. Oeps...

Klik HIER voor de uitzending.