Wat je raakt-deel 2

Beelden, teksten, muziek, zinnen, woorden, kleuren, geuren, die je ooit ontdekt hebt, waar je ooit tegenaan gelopen bent en die sindsdien regelmatig in je hoofd ronddwalen. Daar wil ik het in deze kleine serie blogs over hebben. Hierboven is een van die 'iconen' te zien die mij ooit geraakt hebben en die mij sindsdien niet meer losgelaten heeft.

Op het schilderij staat Louise Jopling afgebeeld, een Engelse kunstenares en voorvechtster van vrouwenrechten. In 1879, Jopling was toen 36 jaar oud, schilderde John E. Millais haar portret. Ik zag het schilderij voor het eerst een aantal jaar geleden op een overzichtstentoonstelling van Millais in het Van Gogh museum. Afgelopen voorjaar ben ik haar weer gaan opzoeken in Londen, waar het schilderij gewoonlijk hangt.

Ik kijk graag naar portretten. De gezichten, de kleding, de houding van de afgebeelde tonen een wereld die de mijne niet is. Maar als het schilderij goed geschilderd is, dan word ik meegenomen in de wereld van de persoon op het schilderij. Ik probeer me een voorstelling te maken van de tijd waarin de persoon tegenover mij geleefd heeft, wat hij of zij gedacht en gevoeld heeft, wat zijn of haar verlangens en angsten geweest zijn. Achter ieder portret ligt een wereld aan ideeën verscholen.

Louise Jopling leefde in een tijd waarin vrouwen nog geen stemrecht hadden en zich letterlijk en figuurlijk niet vrij konden bewegen. Letterlijk, omdat de heersende mode voor de vrouw voorschreef dat zij strakke korsetten en breed uitlopende rokken moest dragen. Jopling dacht hier anders over. Zij kocht haar comfortabelere jurken, ook deze die ze op het schilderij draagt, in Parijs. In het dagelijks leven was zij kunstschilder, een beroep dat doorgaans voorbehouden was aan mannen, omdat je er vies van kunt worden. Zij streed voor de rechten van de vrouw.

Dat alles wist ik natuurlijk niet toen ik het schilderij voor het eerst zag. En toch, toch wist ik het op een bepaalde manier wel. Haar stoere houding, de armen losjes achter de rug, haar open blik en kin omhoog, zeggen alles. Hier staat geen bescheiden, verlegen vrouwtje. Millais is erin geslaagd in één beeld haar hele persoonlijkheid te vatten. Meesterlijk.

Ik zou Louise graag gekend hebben. Als ze nu zou leven, zou je met haar een leuke avond in de kroeg kunnen hebben. Geen makkelijke dame, dat niet. Maar verhalen genoeg. Verhalen die je hoort als je maar lang genoeg naar het schilderij blijft kijken.